नेपालको राजनीतिक अवस्था: हालको परिदृश्य नेपालको राजनीति सधैँ गतिशील र जटिल रहँदै आएको छ। २००७ सालको जनआन्दोलनपछि बहुदलीय प्रजातन्त्रको स्थाप...
नेपालको राजनीतिक अवस्था: हालको परिदृश्य
नेपालको राजनीति सधैँ गतिशील र जटिल रहँदै आएको छ। २००७ सालको जनआन्दोलनपछि बहुदलीय प्रजातन्त्रको स्थापना भए पनि राजनीतिक स्थिरता कायम गर्न चुनौतीपूर्ण रहेको छ। हाल नेपाल संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक मुलुक हो।
हालको राजनीतिक अवस्थाका केही प्रमुख विशेषताहरू यस प्रकार छन्:
- संसदीय व्यवस्था: नेपालमा संसदीय व्यवस्था छ। जनताले प्रत्यक्ष निर्वाचित प्रतिनिधिहरूमार्फत संसदमा आफ्नो प्रतिनिधित्व गर्छन्। संसदले नै सरकार गठन गर्ने र नीति निर्माण गर्ने काम गर्दछ।
- बहुदलीय प्रणाली: नेपालमा दर्जनौँ राजनीतिक दलहरू दर्ता भएका छन्। यद्यपि, केही ठूला दलहरूले नै राजनीतिक क्षेत्रमा प्रभावशाली भूमिका खेल्दै आएका छन्।
- सत्ता साझेदारी: विभिन्न दलहरूबीच सत्ता साझेदारी गर्ने परिपाटीले गर्दा सरकार गठन र नीति निर्माणमा अस्थिरता आउने गरेको छ।
- सांस्कृतिक तथा भौगोलिक विविधता: नेपालमा विभिन्न जातजाति, भाषा, धर्म र संस्कृति भएका मानिसहरू बसोबास गर्छन्। यसले गर्दा राजनीतिक दलहरूले सबै वर्ग, समुदाय र क्षेत्रका मानिसहरूको भावनालाई सम्बोधन गर्नुपर्ने चुनौती छ।
- विकास निर्माण: मुलुकको विकास निर्माणका लागि आवश्यक पर्ने राजनीतिक इच्छाशक्ति र दीर्घकालीन सोचको अभाव देखिन्छ।
- भ्रष्टाचार: भ्रष्टाचार नेपालको प्रमुख समस्या हो। राजनीतिक दलहरू र सरकारी निकायहरूमा व्याप्त भ्रष्टाचारले विकास निर्माणका कामहरूमा बाधा पुर्याएको छ।
हालका प्रमुख राजनीतिक दलहरू:
- नेपाली कांग्रेस
- नेकपा (एमाले)
- नेकपा (माओवादी केन्द्र)
- जनता समाजवादी पार्टी
- लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी
हालका चुनौतीहरू:
- आर्थिक संकट: कोभिड-१९ महामारीको असर, बढ्दो मुद्रास्फीति र रोजगारीको अभाव जस्ता कारणले नेपालको अर्थतन्त्र कमजोर बन्दै गएको छ।
- भौतिक पूर्वाधारको अभाव: सडक, विद्युत, सिँचाइ जस्ता भौतिक पूर्वाधारको अभावले गर्दा विकास निर्माणका कामहरूमा बाधा पुगेको छ।
- सामाजिक असमानता: गरिबी, बेरोजगारी, शिक्षा र स्वास्थ्य सेवाको असमान पहुँच जस्ता सामाजिक समस्याहरू अझै पनि ज्यूँका त्यूँ छन्।
- राजनीतिक अस्थिरता: सरकार गठन र नीति निर्माणमा आउने ढिलाइले गर्दा विकास निर्माणका कामहरू प्रभावित हुने गरेका छन्।
सम्भावनाहरू:
- संघीयता: संघीयताले स्थानीय तहलाई अधिकार सम्पन्न बनाएको छ। यसले गर्दा विकास निर्माणका कामहरू स्थानीय स्तरबाट नै अगाडि बढाउन सकिने सम्भावना बढेको छ।
- युवा शक्ति: नेपालमा युवा जनशक्तिको ठूलो हिस्सा छ। यी युवाहरूले देशको विकासमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छन्।
- प्रविधिको प्रयोग: सूचना प्रविधिको प्रयोगले पारदर्शिता बढाउन र भ्रष्टाचार नियन्त्रण गर्न मद्दत पुग्न सक्छ।
- अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग: अन्तर्राष्ट्रिय समुदायबाट प्राप्त हुने सहयोगले नेपालको विकासमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छ।
निष्कर्ष:
नेपालको राजनीतिक अवस्था जटिल भए पनि देशको विकासका लागि अझै पनि धेरै सम्भावनाहरू छन्। राजनीतिक दलहरू, नागरिक समाज र अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको सहकार्यमा मुलुकको समृद्धि हासिल गर्न सकिन्छ।
नोट: यो लेख लेख्दाको समयसम्मको जानकारी समावेश गरिएको छ। राजनीति गतिशील हुने भएकाले यो जानकारी भविष्यमा परिवर्तन हुन सक्छ।
यदि तपाईंलाई नेपालको कुनै विशेष राजनीतिक विषयको बारेमा थप जानकारी चाहनुहुन्छ भने कृपया सोध्नुहोस्।
तपाईं के जान्न चाहनुहुन्छ?
- हालको सरकारको बारेमा?
- कुनै विशेष राजनीतिक दलको बारेमा?
- कुनै विशेष राजनीतिक घटनाको बारेमा?
- नेपालको राजनीतिक इतिहासको बारेमा?
No comments
तपाई लाई लाग्छ कि यो वेबसाइट मा केही सच्याउनु पर्ने छ भने कमेन्ट गर्नु होला । तपाईको सल्लाह, सुझाव अतिनै आवश्यकता छ । तपाईले गर्नुहुने कमेन्ट लाई मान्यता दिँदै संसारको सामु पुर्याउने कोशिश गरिने छ । तपाईको कमेन्ट साधारण, सभ्य भाषा मा लेख्नु हुन विनम्र अनुरोध गरिएको छ । यो वेबसाइट लाई फल्हो पनि गर्नु होला । फल्हाे गर्नु भयो भने कुनै पनि नयाँ पोस्ट पोस्टिङ हुने बितिकै तपाईको सामु सही समय मा पुग्ने छ । धन्यवाद !